Onderzoeksgids Bevolkingsregisters
Deel bevolkingsregisters niet openbaar
Sinds 2018 zijn door aangescherpte privacyregels (AVG) bevolkingsregisters- en kaarten niet meer openbaar vanwege bijzondere persoonsgegevens, zoals godsdienstige gezindte, en gegevens van nog levende personen.
Gezinskaarten maken deel uit van de bevolkingsadministratie van Amersfoort en de regiogemeentes. Over de periode 1915-1940 bestaat de bevolkingsadministratie uit gezinskaarten, vastbladige registers en registers van alleenstaanden (dienstbodes). Ze zijn gebruikt tot de introductie van de persoonskaart in 1940. Op de openbaarheid van de gezinskaarten is meestal een beperking gesteld van 75 jaar na 1940, maar tegen achtergrond van de gestegen levensverwachting is deze termijn in de praktijk te kort gebleken. Daarom wordt deze openbaarheidsbeperking verlengd naar 110 jaar. Dit is ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer van eventueel nog levende personen.
Voor publicatie en raadpleging van de gezinskaarten moet helder zijn dat er toestemming is van de betrokkenen of dat aangetoond kan worden dat deze zijn overleden. Dat is voor deze series praktisch onmogelijk om na te gaan. Daarom moeten wij stoppen met de beschikbaarstelling op onze website en op onze publieksruimte. We vinden dit jammer maar wettelijke bepalingen verplichten ons daartoe.
Achtergrond bevolkingsregisters
Vanaf het begin van de 19e eeuw werden er volkstellingen gehouden. Volkstellingen geven een overzicht van alle mensen die in een gemeente wonen op één bepaald moment. De volgende dag kan de situatie alweer heel anders zijn. Daarom is men vanaf 1850 een bevolkingsregister gaan bijhouden. Daarin staan alle mensen vermeld die in een gemeente wonen. Ook wijzigingen als verandering van adres of woonplaats worden vermeld. Met het bevolkingsregister is het mogelijk het leven van mensen te volgen gedurende de periode dat een persoon in een bepaalde plaats woont. En dan wordt ook nog aangegeven waar die persoon vandaan komt, of naartoe is gegaan.
Het bevolkingsregister kent echter ook zijn beperkingen. Het werd gemaakt en bijgehouden als gebruiksmateriaal voor de gemeentelijke administratie. Er kunnen verschrijvingen en fouten instaan. Het zijn geen officiële akten. De ambtenaren hielden nog meer gegevens bij over de mensen die in hun gemeente woonden. Dit geheel wordt vaak de bevolkingsadministratie genoemd. Zo zijn er registers van ingekomen en vertrokken personen, dienstbodenregisters, woningkaarten. Deze gegevens komen niet aan de orde in deze onderzoeksgids. U kunt onze publieksarchivarissen echter altijd om meer informatie vragen.
Welke gegevens vindt u in de bevolkingsregisters?
- De periode van de vastbladige registers (1849-1914)
Ieder gezin, inclusief inwonende familieleden en personeelsleden, in een gemeente is ingeschreven in een groot boek onder de naam van het gezinshoofd. Als de registers vol zijn, wordt de periode afgesloten en wordt helemaal opnieuw begonnen met het aanleggen van registers. - De periode van de gezinskaarten (1915-1939)
Ieder gezin staat ingeschreven op een kaart in een losbladig kaartsysteem. De kaarten staan alfabetisch op naam van het gezinshoofd. De namen van inwonende bewoners zitten in een aparte administratie. Daarop wordt verwezen naar het gezin en adres waar de betreffende persoon inwoont. Dit kunnen zowel personeelsleden zijn als pleegkinderen of kamerbewoners.
Amersfoort en Soest maakten gebruik van zo'n kaartensysteem. De andere gemeentes bleven vastbladige registers gebruiken. De gegevens uit deze periode zijn niet openbaar tot 2051. Dit is ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer van nog in leven zijnde personen. - De periode van de persoonskaarten (±1938-1993)
Iedere persoon in een gemeente heeft een eigen kaart in een losbladig alfabetisch systeem. Na het overlijden van een persoon gaat diens persoonskaart naar het Centraal Bureau voor Genealogie in Den Haag. Bij verhuizing naar andere gemeentes bleef een exemplaar van de persoonskaart achter bij de oude gemeente. Van Amersfoort en Soest heeft Archief Eemland twee series persoonskaarten in beheer. De serie van de verhuisde inwoners en de serie van inwoners in de gemeente op het moment van overgang naar de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA). De persoonskaarten zijn tot 2069 niet openbaar en dus niet te raadplegen. - De periode van de Gemeentelijke Basisadministratie van persoonsgegevens (GBA) (1994-heden)
Alle personen woonachtig in een gemeente zijn opgenomen in een digital administratie. Deze gegevens zijn niet openbaar. Voor informatie neemt u contact op met de afdeling burgerzaken van de betreffende gemeente.
Registers
- volgnummer (binnen het gezin)
- datum van inschrijving (op deze pagina)
- familienaam
- voornamen
- geslacht (mannelijk of vrouwelijk)
- relatie van de ingeschreven persoon tot het hoofd van het gezin
- geboortedatum
- geboorteplaats
- burgerlijke staat (ongehuwd, gehuwd, weduwe of weduwnaar) met datum van verandering in de burgerlijke staat
- kerkelijke gezindte (bij welke kerk is de persoon ingeschreven)
- beroep
- adres (straat en huisnummer)
- datum van vestiging in de gemeente
- vorige woonplaats
- datum van vertrek uit de gemeente
- waarheen vertrokken
- datum van overlijden
- wettige woonplaats (ingevuld wanneer iemand officieel in een andere gemeente woont
- opmerkingen (vaak wordt hier verwezen naar een andere pagina in het Bevolkingsregister bij verhuizing binnen dezelfde gemeente, vormen van een eigen gezin, of verandering van werkgever van inwonend personeel)
Welke bevolkingsregisters van welke plaatsen vindt u bij Archief Eemland?
Bestanden van de volgende plaatsen zijn op microfiches te raadplegen:
* NB registers over de periode 1915-1939 zijn niet openbaar.
- *bevolkingsregisters 1850-1939 (is digitaal beschikbaar op de website)
- dienstbodenregisters, 1861-1914
- gestichten, 1860-1926
- alleenstaanden, 1915-1939
- militairen, 1882-1909
- Belgische vluchtelingenregisters, 1914-1918 (is digitaal beschikbaar op de website)
Baarn
- bevolkingsregisters, 1850-1939
- dienstbodenregisters, 1861-1914
- inwonenden 1910-1939
- inkwartiering ca. 1939
Bunschoten
- bevolkingsregisters, 1850-1923
- dienstbodenregisters, 1860-1880, 1890-1904
- gezinskaarten, 1923-1938
- inwonende personen, 1923-1938
Duist
- volkstellingen, 1830, 1840
- bevolkingsregisters 1850-1857
Eemnes
- bevolkingsregisters, 1850-1936
Hoogland
- volkstellingen, 1840, 1849
- bevolkingsregisters, 1850-1939
- dienstbodenregisters, 1860-1939
Lage Vuursche
- bevolkingsregisters, 1850-1861
Leusden
- bevolkingsregisters, 1850-1938
Renswoude
- volkstelling, 1850
- bevolkingsregisters, 1850-1939
- dienstbodenregisters, 1863-1939
Soest (alles is digitaal beschikbaar op de website)
- bevolkingsregisters, voor 1850-1915
- dienstbodenregisters, voor 1850-1939
- huisnummerregisters, 1901-1915
- luchtvaart, 1913-1920
- gezinskaarten, 1915-1939
- klapperkaarten, 1915-1939
- woningkaarten, 1915-1939
Stoutenburg
- bevolkingsregisters, 1850-1920
Woudenberg
- volkstellingen, 1830, 1840
- bevolkingsregisters, 1850-1920
- dienstbodenregisters, 1870-1920
- gezinskaarten 1920-1940
Afkortingen in het bevolkingsregister
In het bevolkingsregister worden afkortingen gebruikt. De betekenis van deze afkortingen is vinden via: https://geneaknowhow.net/faq/bevolking/bevolkingsreg.htm.
Reproducties
Op onze publieksruimte kunt u een afdruk van een pagina laten maken. Ook kunt u een kopie bestellen. Kijk hier voor de tarieven of vraag het aan een van onze publieksarchivarissen.
Zoeken naar microfiches
Om zoeken in de registers van het bevolkingsregister mogelijk te maken, hebben ambtenaren, toen ze de registers invulden, een alfabetische klapper gemaakt. Hierin vindt u, in alfabetische volgorde, de namen van de gezinshoofden. Met de in klappers gevonden periode en folionummers kunt u het microfiche terugvinden.
Op de publieksruimte van Archief Eemland kunt u ook gegevens raadplegen uit de dienstbodenregisters. De registers bevatten gegevens op naam en verwijzen naar de families in het bevolkingsregisters waar de dienstboden in dienst waren. Verder zijn er nog registers van militairen en van mensen die waren opgenomen in gestichten.
De gezinskaarten staan alfabetisch op naam van het gezinshoofd. Daarbij is geen klapper gemaakt. Wel is een apart alfabetisch register aangelegd van inwonende personeelsleden en kostgangers. Dit register verwijst naar de bevolkingsregister en gezinskaarten.
De originele registers worden niet ter inzage gegeven. U kunt die bekijken op microfiches.