De Berg-Noord

De Berg-Noord wordt begrensd door de N221 (Daam Fockemalaan), Aletta Jacobslaan, de Barchman Wuytierslaan, het spoor en de Utrechtseweg.
Veel straatnamen in De Berg-Noord verwijzen naar de Nederlandse geschiedenis: namen van parlementariers en staatslieden, belangrijke vrouwen, leden van het koninklijk huis
De Belgenlaan voert naar het Belgenmonument. Dit gedenkteken werd aangeboden aan Amersfoort als dank voor de hulp verleend aan de vele Belgische vluchtelingen die in deze omgeving verbleven gedurende de Eerste Wereldoorlog, 1914-1918.
 
51454.tjp
 
Het Bergkwartier dankt haar naam aan de Amersfoortse Berg. Deze ligt in het meest noordoostelijke gebied van de Utrechtse Heuvelrug en heeft een hoogte van ongeveer 44 m NAP. De naam 'Bergh' wordt voor het eerst genoemd in een scheidsrechterlijke uitspraak uit 1394 over de markegronden, de gemeenschappelijke gronden voor landbouw buiten de stadsmuren. De marke ten zuidwesten van de stad lag op de Berg (aan weerszijden van de Utrechtse weg) en heette de Amersfoortse Eng.

Op de Berg werden gedurende de tweede helft van de achttiende eeuw de lijken van geëxecuteerde misdadigers ter afschrikking tentoongesteld. Dit gebeurde op een heuvel genaamd 'De zeven boompjes', gelegen in het Kattenbos op een grafheuvel, en in het zogenaamde 'halve gerecht', ook op de Berg. Tegenwoordig heet dit gebied toepasselijk de Galgenberg.

Van oudsher doorkruisten slechts enkele wegen het gebied, waarvan de huidige Utrechtseweg zonder twijfel de oudste en belangrijkste is. De Utrechtse weg voerde al in de middeleeuwen vanaf de Utrechtsepoort in de richting van Utrecht. Oorspronkelijk boog de weg af, volgde ongeveer het tracé van de huidige Prins Frederiklaan en ging verder over de Vlasakkers naar Soest. De huidige weg, over de Amersfoortse Berg, werd vanaf 1648 aangelegd. Langs de Utrechtseweg van Stichtse Rotonde naar Zeist is nog de oorspronkelijke zeventiende eeuwse verkavelingsstructuur met grote vakken herkenbaar.
 
Tot het derde kwart van de negentiende eeuw bleef het gebied vrijwel onbebouwd. Na de aanleg in 1863 van de spoorweg naar Utrecht werden sporadisch enkele grote villa's gebouwd voor de zeer welgestelden die buiten de stad wilden wonen.
 
In 1898 kwam de bouwmaatschappij 'Nieuw Amersfoort' met de eerste schetsen voor een villapark rond de bestaande wegen als de Utrechtseweg en de Prins Frederiklaan. Twee jaar later kwam dezelfde maatschappij met een nieuw plan dat in de daaropvolgende jaren voor een deel zou worden uitgevoerd. Het was een ontwerp van de tuinarchitecten A.P. Smits en R.M.A.O. Schulz uit Naarden, met bochtige wegen en beïnvloed door de Engelse landschapsstijl. Na de aanleg in 1914 van de tramlijn naar Zeist werd het aantrekkelijk in het westelijke deel van het Bergkwartier woningen te bouwen. Het gebied werd op 30 juni 2007 definitief aangewezen als beschermd stadsgebied.
In 1912 is een watertoren gebouwd bijna op het hoogste punt van de Berg. Vanwege de hoge ligging hoefde de toren zelf niet zo hoog te zijn.