Huis en bewoners: omgrachte buitenplaats, XVII te Hamersveld; 4 km ZO van Afrt.
Referentie(s): AaAW sv Zwanenburg; Tempe p. 178; Olde Meierink, 1995 p. 544.
1608 eerste vermelding; belangen in het landgoed hadden o.a. de familie Van Westrenen; ca 1660 de arts Hendrik Schutz (woonde ws in de Breestraat); in de XVIII diverse families o.a. de fam Baron van Hardenbroek en de fam Van Halteren; omstreeks 1730 kwam de naam Z in zwang; in 1803 aan Mr Van der Lisse; XIX wederom fam Van Hardenbroek; ca 1843 afbraak. Bij opgraving overwegend XVIII vondsten.
Tuin: De arts Schutz legt tuinen aan en laat in 1669 een kaart van het object maken; hierop rechthoekige perken om het huis met zeer regelmatig geplaatste bomen (fruit-boomgaard?) en een duifhuis; de Tuinen en vijvers worden nog lang in stand gehouden. Thans bebouwd met huizen.
Referentie(s): A. Veldhuizen (archeologie) / W.J. van Hoorn (historie), Verslag onderzoek [in 1974-75] Zwanenburg te Leusden, Afrt (AWN), [1977]; W.J. van Hoorn, Huize Zwanenburg te Leusden (Hamersveld), FL 10 no 1 (feb 1978) 10-13.