Logo - Archief Eemland

Zoeken door alles

Westsingel

Westsingel

W liggend singelfragment aan de buitenzijde van de gracht rond de Muurhuizen tussen 't Zand en de Varkensmarkt; de windrichting t.o.v. het stadscentrum is naamgevend geweest.

Westsingel 43

[vroeger: Wijk B, no 555] [Rijksmonument] Stadhuis tussen 1816 en 1974; thans representatieve (trouw-) ruimte. Voormalig herenhuis met hardstenen voorgevel. 1780-1782 gebouwd door de Tabakshandelaar Abraham Cohen. In 1804 aangekocht door het Rijk als 'Bureau Algemene Werving' (voor militairen); 1829 aangekocht door Stad Afrt. Grote overeenkomst met huis van zijn vader Benjamin Cohen aan de Zuidsingel vertonend. Rechte kroonlijst met tandingen en tympanon, versierde middenpartij, guirlandes onder de vensters. Inwendig: bovenzaal met Lodewijk XVI-betimmering. In 1840 is een archiefbewaarplaats en in 1904 is een secretarie-gedeelte bijgebouwd. Thans is het Archief Amersfoort er ook gevestigd.

Referentie(s): P.I.W. Schultz, Patriciërshuis aan de Westsingel te Amersfoort gebouwd in 1780-1782 door Abraham Cohen; stijl klassicisme, scriptie ca 1976, in GAA; over gebouw en restauratie: Nieuwsblad 33 en 37 (mei 1993 en maart 1994).

Westsingel 44

In oorsprong mogelijk XVIII pand met een verdieping onder dwarsgeplaatst pannen-zadeldak. XIX lijstgevel, aan linkerzijde uitgebreid, met zesruits-schuifvensters met brede middenstijl, en een deur met gietijzeren roostervulling en eenvoudige houten omlijsting met pilasters op hardstenen neuten met stermotief en kroonlijst. In rechterzijgevel een zesruits-schuifvenster, in achtergevel een negenruits-schuifvenster.

Westsingel 45

Plaats van het glashuis, de lokale glasfabriek; 1880 nieuwbouw (met Pallas Athene in de gevel; architect W.H. Kam) van het gymnasium (tot 1922; Latijnse School); in de periode tussen glasfabriek en gymnasium was er een 'Pensionaat voor Jonge Juffrouwen uit den deftigen stand'.

Zie ook: Congregatie van O.L. Vrouw, Glasproductie

Westsingel 46

[Rijksmonument] Pand met gepleisterde gevel met naar voren springende middenpartij met rustica-werk en rechte daklijst. Empire karakter, snijwerk aan de ingang. Het voormalig Observantenklooster, XV B. Later Doelen, tot 1972 brandweerkazerne; nu, na restauratie, sociale dienst. Onder het gebouw bevindt zich de brandveilige archiefbewaarplaats.

Referentie(s): W.J.van Hoorn, De Observanten en hun klooster te Amersfoort / H.F. Wijnman en G.F. IJzereef, De afvalkuil van Peutius Mededelingen vd Afd Vallei en Eemland vd AWN feb 1980 no 7 2-4 / 6-8; W.C.G. Hofland, Vondsten in het Observantenklooster / Peter Ritmeester, De pijpen van Dr Peutius [gevonden in zijn afvalput; de meesten uit 1622-1648], Mededelingen vd A V en E vd AWN april 1980 no 8 3-4 / 6-7.

Onder Lodewijk Napoleon (koning van Holland: 1806-1810) waren er ambitieuze plannen om in het Observantenklooster een hogere militair-technische opleiding te vestigen; de inlijving bij Frankrijk in 1810 veroorzaakte het einde van dit plan [FL 12 no 3/4 dec 1980 73]; op dit plan slaat waarschijnlijk de tekening van Christiaan Andriessen (1775-1846) [FL 16 no 1 juni 1984 19] in zijn getekende dagboek met als onderschrift: '2 oct. het militaire school is te Amersfoort. Voet is directeur generaal. hy heeft mij agt honderd guldens s jaars beloofd'; mogelijk was hij als (teken)leraar gevraagd.

Westsingel 47

[Rijksmonument] Pieters- of Bloklandsgasthuis, in 1907 gedeeltelijk gesloopt en vervangen door een modern gasthuis. De hierna te noemen oude delen werden in 1912 gerestaureerd en dienen beschermd te worden: voormalige Mannenzaal uit ca 1536 daterend, met houten tongewelf, langs de wand bedsteden met bijbehorende kisten etc. De kapel heeft een stenen overwelving uit ca 1500. De in de voorruimte aanwezige spiltrap is van elders uit het gesloopte gebouw naar hier overgebracht. De klok is gegoten door Geryt van Wou sr, anno 1497 diameter 51 cm.; deze klok is gescheurd en sinds jaren buiten gebruik. Thans heeft dit Mannendeel een museale functie ('s zomers loopt er een 'gespeelde geschiedenis'-project); het is via Museum Flehite bereikbaar.

Westsingel 49 A B

[Rijksmonument] Huisnaam: Turfton of het Croontje. Hoek Kleine Spui. Gepleisterd herenhuis (XVIII). Hijsluik doorbreekt de kroonlijst. Het hoge dak is door 2 schoorstenen bekroond. Vanouds een herberg; had als enige het recht om Bier te tappen aan het Spui; het bier werd gebrouwen in het St Pieters Gasthuis. De laatste eigenaren van het pand kochten zich in dit gasthuis in, door de eigendom ervan aan het gasthuis over te dragen (1695). Turf

Referentie(s): Van Bemmel, 1760 beeldt het pand af met kruisramen; AC 21-4-1988.

Westsingel 50

Zie ook: Flehite, Museum; neo-renaissancegevel ontworpen door H. Kroes (1898) naar voorbeeld van Langestraat 45.