Sprengel

Inrichting (een emmer aan een ketting) om water te putten uit een (stads)gracht.

• Er is een nog aanwezige S puttend in het water van de Westsingel aan de Langestraat (Rembrandt).
• Een andere was er bij de Vismarkt puttend in de Langegracht (Blaffert, 1755 bij no 590).
• Ca 1935 was er, nog of weer, een eenvoudige S bij de Kamperbinnenpoort.

  Referentie(s): Propaganda (ca 1935).

• Overigens staan er op de Stadsplattegrond van Blaeu (ca 1645) langs de grachten verschillende op S lijkende (met een net in evenwicht liggende kantelbare balk) afgebeeld; zij lijken zich te concentreren langs de Kortegracht, het O-deel van de Langegracht en een enkele ter hoogte van Mariënhof langs de Zuidsingel; kortom in het O deel van de stad waar het verse zuivere water vanuit de Veluwe binnenkomt. Het zijn Putstoelen; zij hadden o.a. met de productie van Bier en de Blekerijen te maken.

De S in de 'kettingvorm' bij het begin van de Langestraat is in 1916 op instigatie van de Oudheidkundige Vereniging Flehite gesmeed; hierop wijst ook het Franse Lelie-motief. Op de beroemde tekening met het gezicht op het Sprengel van Rembrandt uit 1651 (in het Louvre, Parijs) is geen (ketting-)sprengel te zien!

Referentie(s): Brongers, 1999.