Muntschat

In tijden van nood werden er vaak munten in een aardewerken pot M begraven met de bedoeling ze in rustiger tijden weer op te graven; door allerlei oorzaken (bv. dood) is dit soms niet gebeurd; hierdoor kan er in onze tijd een M gevonden worden; de jongste munt geeft om en nabij het verbergjaar aan. Zorgvuldige analyse van de complete M door een deskundige leert ons iets omtrent de muntcirculatie in de verbergtijd. Uit Afrt zijn de volgende M bekend:

• In 1894 werden er bij het graven van een kalkput op een terrein in de Nieuwstraat 19, eigendom van Mej. A.E. van der Heyden, door de opperman Jan van de Wetering drie Rijnlandse kruiken (thans in Museum Flehite) gevuld met 3662 gouden en 2015 zilveren munten gevonden; een grote groep munten was van ca 1540; de oudste was in 1415, de jongste in 1557 geslagen; er waren twee veilingen: één door Schulman (voor A.E. v.d. Heyden) en één door Bom te Amsterdam (voor J. van de Wetering). De reden van verberging is onduidelijk. 75 munten kwamen terecht in Teylers Museum te Haarlem; 2 gouden guldens en 2 stuivers kwamen in Museum Flehite.

  Referentie(s): JVFL 1894 11-12; H. Halbertsma AC 30-1-1961; J.D.H. van der Neut, AC 14-1-1966 (met kadastrale tekening); S.W. Melchior 22-1-1966; Henk Poots, 'Jan de Kont deed in 1894 opmerkelijke muntenvondst. Hoe kwam de schat in de Nieuwstraat terecht', DSA 10 (1984) no 50 21; FL 19 no 3/4 dec 1988 54. Wetenschappelijke publicatie: H.E. van Gelder in Jaarboek voor Munt- en Penningkunde 42 (1955).

• In 1902 werd er een M bestaand uit 26 zilveren munten gevonden; de oudste was in 1540, de jongste in 1582 geslagen.

  Referentie(s): Cat. Schulman 16-II-1903

• In de Teut werd op 19-3-1904 (?) een M, bestaand uit 179 zilveren munten, gevonden; de oudste geslagen in 1582, de jongste in 1671; mogelijk verborgen i.v.m. met de naderende inval der Fransen. Mogelijk horen M 2 en 3 bijeen.

  Referentie(s): Cat.Schulman 16-II-1903 en een publicatie in AC (24-12-1951) door P.S. Teeling.

• M gevonden 9-5-1905 in de Teut; 500 zilveren munten uit ca 1572 (de Geuzen waren voor de stad en er was een gilde-oproer).

  Referentie(s): P.S.Teeling (AC 24-12-1951).

• In de Krommestraat (onbekende plaats) werden ca 1960 vijf zilveren munten (diam ca 5 cm) gevonden: a. munt geslagen onder Karel de Stoute (1467-1479); b. onder Jan van Hoorne, bisschop van Luik (1481-1521); c. Jan II van Kleef (1481-1521) een stuiver in 1492 te Wezel geslagen; d. Jan II van Kleef (1481-1521) een braspenning in 1492 te Kleef geslagen; e. een weispfennig van de Stad Neuss (bij Düsseldorf) geslagen 1492.

  Referentie(s): H. Halbertsma AC 17.1.1961.

• Op 27-10-1994 werd op Krommestraat 10 (huisnaam: Het Lam Gods) onder een weggebroken betonnen vloer een aardewerken pot met 508 zilveren munten gevonden; op 5 exx na waren het Noord-Nederlandse munten; het oudste ex was van Brabant (1636). De oudste Noord-Nederlandse munt was een 1 Gulden-stuk van Holland (1681); de jongste munten waren pas-geslagen en van 1794; mogelijk is de M verborgen na de inval van de Fransen (1795). Doordat vele type-varianten vertegenwoordigd zijn, lijkt het de collectie van een XVIII verzamelaar. De M is op 3-4-1995 bij Laurens Schulman bv (Bussum) geveild. Omstreeks 1795 woonde er: Jacoba van Rootselaar of Willem van Zevenhuizen (Blafferd no 620 of 621).
• Bij de sloop van het oude stadhuis aan de Hof (1823/24) werd door de Burgemeesters bedongen (art. 7) dat eventueel gevonden schatten, kostbaarheden en oudheden dadelijk aan hen gemeld moesten worden; zij waren uitdrukkelijk niet bij de verkoop van de te slopen panden betrokken.

  Referentie(s): Sprok CXLIX.