Logo - Archief Eemland

Zoeken door alles

Melaatsheid

(ook wel: lepra) is een bacteriële besmettelijke ziekte met lange incubatietijd, overdracht door sterk lichamelijk contact met de zieke; ontstekingen van huid en zenuwen; leidt tot verlammingen en gevoelsstoornissen (bv geen pijngevoel, waardoor er geen lichamelijke waarschuwing is bij verwondingen; indirect leidt dit tot ernstige misvorming) en blindheid. Lijders aan deze ziekte, en aan ziekten die er op leken, waren maatschappelijk uitgestoten en werden verplicht ondergebracht in het Melatenhuis.

Om besmetting van anderen te voorkomen kondigden zij hun aanwezigheid aan met de lazarusklep; dit was een handvat met een plankje, waaraan twee beweegbare plankjes bevestigd zijn. Met dit instrument maakten zij een klepperend geluid (het leek een soort castagnet). Mogelijk schonken voorbijgangers hun dan ook wat geld voor hun levensonderhoud. De kleppen bleven eigendom van het melatenhuis en zij moesten na de dood of genezing weer bij de leprozerie ingeleverd worden. De kleppers waren vaak van artistiek snijwerk en van het stadswapen voorzien.

Referentie(s): J.L. Meulemeester, De melaatsenklepper in het Museum van O.-L.-Vrouw-ter-Potterie te Brugge, Antiek 22 no 7 (feb 1988) 393-399.