Logo - Archief Eemland

Zoeken door alles

Eem, Oude

Hydroniem van een waterbed dat iets N van de huidige Eem loopt; in het landschap is de bedding duidelijk herkenbaar bij De Drie Sluizen (tussen Den Ham en De Birkt), waar de O E in de huidige Eem komt. Het bed blijft, in de richting van Afrt, zichtbaar en loopt evenwijdig aan de Eem; na de snijding met de Grebbe-linie onttrekt de waterloop zich aan onze waarneming.

Het bed is in 1996, tijdens archeologisch onderzoek, opgegraven in de tuin achter het pand Grote Koppel 5; er werd daar een bed met een XIV beschoeing aangetroffen; breedte tussen N- en Z-beschoeing ca 22 m.

Referentie(s): Persoonlijke mededeling T. d'Hollosy.

Traditioneel wordt de O E gehouden voor de oorspronkelijke verbinding van de stad met de Zuiderzee; het begin zou nog zichtbaar zijn als een opening in de kademuur van het Havik; het water vervolgt zijn loop onder het huis 't Zand 39 en gaat verder over het grondgebied van het vroegere St Aagtenklooster via de O E naar de huidige Eem.

Een en ander is echter nog niet duidelijk: door de klooster-activiteiten (al vóór 1400) moet de O E geen grote vervoers-capaciteit gehad hebben. Daarbij komt dat het huidig herkenbare water (Spui en Eem) prachtig in het verlengde ligt van de Kortegracht/Langegracht-combinatie (daterend van vóór XIII). Alles wijst er m.i. op dat de O E niet de technisch/economische functie gehad heeft van de thans zichtbare Spui/Eem-combinatie en dat er al breed water (het Spui wordt al in 1389 genoemd) geweest moet zijn op de plaats waar de Koppelpoort (omstreeks 1400) gebouwd zou worden; deze poort is dus, lijkt het, 'in het natte gebouwd'.