Logo - Archief Eemland

Zoeken door alles

Bibliotheek

Librije, Stadsbibliotheek, Openbare Bibliotheek en Leeszaal, RK Bibliotheek en Leeszaal -

De oudste vermelding van een (tussen 1337 en 1344 opgerichte) bibliotheek in de Sint-Joriskerk is van 1344; sinds 1374 was een van de Kanuniken bibliothecaris; later werd deze bibliotheek Librije genoemd.

Referentie(s): C.A. van Kalveen in: Brongers, Elias en Kemperink, 1989 p.64 (actief 19 no 3/4 dec 1988 47).

Aan het kapittel werd in 1342 een bijbel en een passionale (boek met levensbeschrijvingen van martelaren) geschonken; met name de passionale zou wel eens voor een bibliotheek bestemd kunnen zijn geweest; dat zou de stichting van de librije rond dat jaar plaatsen. De librije was in een ondiepe uitstulping van het kerk-gebouw aan de N-zijde ingericht (Groenmarkt). Na de Alteratie verloor het koor zijn functie en in de librije werd een school(tje) ingericht; de librije kwam zo in 1586 in het koor. In 1594 werden 2 boekbewaarders aangesteld [FL 21 1/2 mei 1991 22]. Uit het archief van het St. Elisabeth's Gasthuis [GAA inv no 396] zijn een aantal documenten uit 1610/11 bekend waarbij de kinderen van Servaes Jansz van Wijck (procurator van het Convent van Marienhof) zijn boeken laten vervoeren naar de 'bibliotheecq' van de St Joriskerk.

Tot 1622 bleef deze librije in de Joriskerk; de ruimte ervoor werd in 1626 afgebroken.

Na 1622 gaat de librije naar de Latijnse School (in het voormalige Agnietenklooster); in 1626 krijgen de Scholarchen de zorg voor de librie opgedragen [cf. Reynders, 1928 p.79 en 178]; vervolgens naar de Onze Lieve Vrouwe-kerk, waar omstreeks 1719 'de openbare Boekery' in het koor geplaatst was (Bisdom, 1719 II p.27). In 1757 werd deze kapel exclusief door de stad ten behoeve van de brandblusmiddelen gereserveerd; de boeken gingen weer terug naar de St Joriskerk. Na al deze omzwervingen ging het resterende deel ten slotte naar het oude stadhuis op de Hof, waar zij verstofte en teloor ging.

A.A Boers, De Gemeenteboekerij van Amersfoort 1876-1912, FL 17 no 3 jan 1986 38-41.

In 1913 vingen de activiteiten van zowel de Openbare als RK Bibliotheek en Leeszaal aan.

Referentie(s): S. Broekmeijer, Geschiedenis der Amersfoortse (openbare) bibliotheken, Amsterdam. [FL 17 no 4 feb 1986 70]; Brongers, 1995.

St Agnesklooster, Leinweber, Schaap, Schaghen