Als opvang van menselijke uitwerpselen (faecaliën), urine en afvalwater diende in de stad tot in de XVIII / XIX een B. Dit was een op los gestapelde baksteen gefundeerde, maar naar boven toe stevig gemetselde klokvormige ruimte onder het huis of in de bijbehorende tuin. Soms werden, om de holle ruimte te verkrijgen, houten (wijn, bier)tonnen gebruikt. Van onder was de B geheel open; aan de bovenzijde gesloten, maar met een gat voor een afvoerpijp. Door een zekere verblijftijd in de klok verrotten (biologische reiniging) de uitwerpselen tot vloeibaar materiaal, dat door de poreuze onderkant in de grond kon trekken en zo verdween; de B was een eenvoudige voorganger van de septic tank.
Er kwam ook wel menselijk cultuurmateriaal (als glas, dat zacht viel!) in de B. De vochtigheid conserveerde deels het organische materiaal en de onverteerde inhoud (zaden, pitten, graten en botten) van B is dan ook van archeologisch standpunt gezien zeer interessant; analyse geeft een idee van de eetgewoonten en van het prijsniveau van het genoten voedsel in het betrokken huis.
Een probleem is dat bepaalde ziekteverwekkers (zoals van de Cholera) door de biologische reiniging niet gedood worden en in de grond komen; zij kunnen via de Waterput (de afstand tot de B is ondergronds soms slechts een paar meter), maar ook via niet goed gesloten Artesische bronnen, in het drinkwater komen en zo die ziekten verspreiden.
Later werd het afvalwater via het oppervlaktewater (de grachten) en de Eem naar de Zuiderzee afgevoerd. In 1920 schafte de gemeente zich een faecaliën-automobiel aan; deze was in de fabriek van Eysink gemaakt; hiermee konden tonnen leeggezogen worden. Pas ca 1980 werd er in de Afrt binnenstad een riolering met buizen (Archeologie, stadskernonderzoek) aangelegd. Sanitaire voorzieningen
Referentie(s): M. Krauwer, F.M.E. Snieder en A.P. de Boer, Archeologisch onderzoek op de hoek Kerkstraat / Muurhuizen te Amersfoort, in: Brongers (red), 1988 pp.49-83 (over enige beerputten (van baksteen en van tonnen) en hun inhoud).