Logo - Archief Eemland

19e eeuw

1801 Opstelling door het Stadsbestuur van het Itinéraire.
1803 Het gedicht Tempe door Pieter Pijpers verschijnt.
1804 Torenbrand door blikseminslag.
1804 Samenvoeging van het St Pieters Gasthuis en het Blokland Gasthuis; eveneens een samenvoeging van het Stadskinderhuis en het Burgerweeshuis.
1805 Afbraak van de resten van de Lieve Vrouwekerk; slechts de toren van de kerk bleef staan.
1806-1810 Koninkrijk Holland onder Lodewijk Napoleon, broer van Napoleon.
1808 Collecte (Geldinzameling) voor de slachtoffers van de stormschade in Zeeland.
1810-1813 Inlijving van de Nederlanden bij Frankrijk onder Napoleon.
1811 De op Franse instigatie ingevoerde Guillotine wordt voor de eerste maal in ons land gebruikt; de Amersfoorter Anthony van Bentum is de eerste ermee te Utrecht geexecuteerde veroordeelde.
1813 Aanvang van de regering van Koning Willem I.
1816-1826 Het Werkinstituut tot Wering der Bedelarij actief.
1817 Maatschappij tot Nut van het Algemeen, departement Afrt opgericht.
1817 Het bouwvallige stadhuis aan de Hof wordt verlaten; het huis van Cohen (Westsingel 43) wordt stadhuis.
1822 Aan de muur bij de Slijkpoort wordt schade geconstateerd; afbraak en het maken van een 'wandeling' (plantsoen) komt ter sprake.
1823 Bepaling van de geluidssnelheid op de Zevenboompjes.
1823/24 Sloop van het oude stadhuis aan de Hof.
1827 Het deel tussen de torens van de Kamperbinnenpoort wordt gesloopt; restauratie 1931-1933).
1828 Er wordt een raadscommissie geformeerd die moet bestuderen hoe een deel van de stadswal kan worden veranderd in een stadswandeling; FL 14 no 4 dec 1982 92.
1829 Eerste afbraak van het deel stadsmuur tussen Kleine Koppelpoort en Utrechtse poort.
1829 Aanleg van de begraafplaats Achter Davidshof.
1831 Het begraven in de St Joriskerk wordt verboden. Begraafplaatsen
1831 Kazerne aan de Beestenmarkt komt gereed.
1834 Afscheiding; afscheiding van de Nederlandse Hervormde Kerk, leidde uiteindelijk, na samengaan in 1892 met de zogenaamde Dolerenden, tot de Gereformeerde Kerken in Nederland.
1835 Het Regiment Rijdende Artillerie komt in Amersfoort.
1842 Oprichting van de Kamer van Koophandel
1842 Vergroting van de Synagoge (Joden)
1843 Aanleg van het plantsoen tussen Koningspoort en Koppelpoort.
1843 Aan de Ham wordt een kerk gebouwd ten dienste van het gebied N van Afrt; de tot dan gebruikte kapel van Coelhorst raakt in onbruik.
1844 Koning Willem II voorkomt verdere sloop van de stadsmuur en Koppelpoort.
1846 Oprichting van het Schaakgenootschap.
1851 In de nieuwe Gemeentewet wordt bepaald (art 274) dat plaatselijke belastingen de doorvoer en uitvoer van goederen niet mogen belemmeren; de rol van poorten en hekken is uitgespeeld.
1851 Amersfoortse Courant opgericht.
1852 Afrt wordt aangesloten op het landelijk telegraafnet.
1852-1877 Eerste Restauratie van de OLV-toren na de afbraak van de kerk.
1853 Herstel van de Bisschoppelijke Hiërarchie in Nederland; de Rooms-Katholieken kunnen hun geloof in het openbaar beleiden.
1854 Oprichting Instituut A.M. Kollewijn (voorloper HBS).
1856 Reglement op de Prostitutie.
1856 Gemeentelijke brandweer opgericht - Branden
1856 Gemeentelijke verordening op het keuren van vee en vlees. Sanitaire voorzieningen
1857 Een gedeelte van het O.L.V.kerkhof wordt door de Hervormde Gemeente aan de stad in bruikleen gegeven ter plaatsing van de visbanken, die tot dan op de overkluizing van de Korte en Lange Gracht hadden gestaan. Zie: 1917.
1858 Openbare verlichting met gaslicht ingevoerd.
1860 De arts De Rooij schrijft over de slechte hygiënische woontoestanden in Afrt; geld ter bestrijding hiervan zou o.a. gevonden kunnen worden door staking van het onderhoud van OLV-toren. Monumentenzorg
1861 Stichting van een stadsarmenschool in de Koestraat.
1863 Aansluiting op het spoorwegnet door de aanleg van de lijn Utrecht-Afrt-Zwolle. Opening van het station aan het Smalle Pad.
1865 De Waag brandt af.
1866 Laatste Cholera-epidemie in Nederland.
1867 Een groepje Zouaven uit Afrt en omgeving vertrekt naar Rome om de paus militair bij te staan.
1868 Brand in de (militaire) Lange Stallen.
1871 Opening HBS-gebouw (plantsoen West).
1872 Piet Mondriaan te Afrt geboren.
1872 Naar aanleiding van de herdenking van de inname van Den Briel voor 300 jaar op 1 April 1872 is er enige onenigheid tussen Rooms Katholieken en Protestanten.
1873 Stichting van de Amersfoortsche Beijersch-Bierbrouwerij (sinds 1891 Phoenix-brouwerij).
1874 Vestingwet, hierdoor werd uitbreiding van de garnizoensplaats Afrt buiten de wallen mogelijk.
1875 Vrijmetselaars-loge 'Jacob van Campen' opgericht.
1878 De vleesverwerkende fabriek Noack opgericht.
1879 Douwes Dekker (Multatuli) spreekt voor de eerste maal in Amicitia; in 1880 ten tweede male.
1882 Oprichting van de Amersfoortsche Vrijwillige Brandweer. Branden
1883 Luciferfabriek 'De Eem' (tot 1887).
1883 Bouw van de Kazerne voor Bereden Wapens aan de Grote Nachtegaalsteeg.
1883 Oprichting Kegelclub 'Acht om de Koning'.
1884 Stichting van een tweede stadsarmenschool in de Coninckstraat.
1884 Gemeentelijke Reinigingsdienst opgericht (Beerput Sanitaire voorzieningen).
1885/86 Restauratie van de Koppelpoort o.l.v. P.J.H. Cuypers. (Amersfortius)
1886 Oprichting van een Muziekschool. Eijken Muziekleven
1887 Sloop van de kapel Mariënhof aan de Zuidsingel.
1888 Start van de aanleg van het Bergkwartier
1889 Verlening van een concessie aan de Utrechtse Waterleiding Maatschappij om in Afrt een waterleidingnet aan te leggen. Sanitaire voorzieningen
1889 Het Museum Flehite begint in de Infirmerie.
1890 Oprichting van de Amersfoortsche Football Club 'Quick'. Gorter Sport
1890 Oprichting van de Amersfoortsche IJsclub "Voorwaarts".
1893 Oprichting van de Kegelclub "De Vliegende Bal".
1894 Afrt wordt aangesloten op het landelijk telefoonnet. Amersfoortsche Almanak
1894 De laatste stadsbrouwerij 'Het Klaverblad' (Westsingel 1, 2 en 3 dat is tegenover de voormalige bioscoop) afgebroken. Bier
1894 Muntschat op de Nieuwstraat 19 gevonden.
1894 De afdeling Afrt van het Leger des Heils opgericht.
1894 Juliana van Stolberg-Kazerne aan de Leusderweg komt gereed.
1894 De kern van wat later (ca 1910) LEVOB-groep vormt, wordt opgericht.
1896 Eerste Bioscoop-voorstellingen.
1896 Café/Hotel De Keizerskroon (Hof 19) brandt af.
1897, 9 augustus Eerste Eysink-auto (een Daimler met 1, 75 PK motor en ijzeren banden) in Afrt.
1897 De laatste Hessenkar komt aan in Afrt.
1898, 25 januari De Gemeenteraad besluit dat auto's binnen de Gemeente van een luidklinkende bel moeten zijn voorzien en dat de maximum snelheid 20 km/uur is.
1898, 27 september Vereniging voor Vreemdelingen Verkeer opgericht.
1898 A.W. Groote ontwerpt in Afrt zijn stenografisch systeem.
1899 Jhr L. Martens laat in Bergkwartier villa Lusiduna bouwen; thans tehuis voor jongens van het Leger des Heils.