Het archief zoals dat in het najaar van 1964 en in de loop van 1965 bij gedeelten aan het rijksarchief te Utrecht in bewaring is gegeven bestaat uit drie hoofdafdelingen: Het archief van de kerkeraad, dat van de diakonie en dat van de kerkvoogdij.

Het archief van de kerkeraad begint, evenals trouwens dat der diakonie, pas vrij laat. Uit de 17e eeuw zijn geen stukken aanwezig. Zowel de notulen als de doop-, huwelijks-en lidmatenregisters alsook het register van stukken betreffende de predikantsberoepingen en de diakonierekeningen beginnen in de jaren '30 van de 18e eeuw. Dit moet echter toevallig zijn. Voor wat de doop-en huwelijksregistratie betreft hebben wij de vermelding van een vroeger register, beginnende in 1631 en van de financiële administratie van de diakonie waren nog in 1940 een aantal delen aanwezig, die teruggingen tot 1681 Ook wat de notulen aangaat is het waarschijnlijk dat er een register heeft bestaan met de notulen vanaf de instelling van de kerkeraad in het derde kwart van de 17e eeuw tot 1738. Dit deel was echter in 1850 reeds niet meer aanwezig. Ingekomen stukken van vóór 1816 zijn niet aanwezig, maar wij mogen aannemen dat die niet bewaard werden, Over het algemeen zijn de archieven van kerkeraad en
diakonie sedert de dertiger jaren van de 18e eeuw goed bewaard en vertonen de series weinig leemten. Wel verkeren de losse stukken en charters uit de 18e eeuw alle bijna zonder uitzondering in een zeer slechte staat. Sommige zijn praktisch onleesbaar.

Het archief van de kerkvoogdij zoals dat ten dele in de kerk, ten dele op het kerkelijk bureau der Hervormde Gemeente bewaard werd, was voor wat de 17e en 18e eeuw betreft zeer onvolledig. De meeste stukken uit die tijd bleken bewaard te worden in het gemeentearchief te Soest, Het is duidelijk hoe zij daar gekomen zijn. De kerkmeesters legden in de 17e en 18e eeuw verantwoording van hun beheer af aan het gerecht en de predikant. Bij de beschrijving van de stukken, welke bij de kerk waren, zowel als die, welke bij de gemeente berustten, stuitten wij op een aantal inkonsekwenties. Rekesten waarbij het gerecht en de kerkmeesters samen rekestreerden berustten ten dele in het gemeentearchief (inv. nr. 131) en ten dele in het kerkvoogdijarchief (inv, nrs, 137, 139). De bestekken van herstelwerkzaamheden aan kerk en toren waren bijna alle in het gemeentearchief maar één bestek berustte in het kerkvoogdijarchief (inv. nr. 150). De stukken betreffende de kerkrestauraties van 1771 en 179
1 waren bij de gemeente, uitgenomen echter de kwitanties-of voor wat het geval van 1791 betreft een deel van de kwitanties-, die bij de kerk waren. De beste oplossing leek het ons de stukken in één inventaris te beschrijven.

Het gemeentebestuur van Soest, overwegende dat de stukken beschreven in één inventaris ook beter bij elkaar bewaard kunnen worden, gaf daarop toestemming de stukken afkomstig van de administratie van de kerkmeesters en berustend in het gemeentearchief, aan het rijksarchief in bewaring te geven. Het archief van de Hervormde Gemeente van Soest, zoals dit thans in deze inventaris is beschreven, is derhalve voor het grootste deel in bewaring gegeven door de kerkeraad en de kerkvoogdij, voor een kleiner deel door het gemeentebestuur. De nummers welke stukken bevatten, die eigendom zijn van de gemeente Soest, zijn in de inventaris gemerkt met + +. Voor een vergelijking van de nummers van deze inventaris met die van de inventaris van het gemeentearchief door R. Fruin *  zie men bijlage II. In afwijking van 90 van de Handleiding hebben wij de reken
ingen van de kerkvoogdij bij elkaar beschreven om een beter overzicht te krijgen van de serie, waarbij wij evenwel duidelijk hebben aangegeven welke rekeningen in origineel en welke in afschrift of concept zijn bewaard.

In principe is het archief in bewaring gegeven tot 1951, het jaar waarin de nieuwe kerkorde werd ingevoerd. Voor een archief van een plaatselijke gemeente is deze afsluiting enigszins willekeurig en betekent zij allerminst een caesuur in de administratie Omdat toch enkele veranderingen in de taakverdeling van de kolleges (waar van de registratie van doop-, huwelijk en lidmaatschap wel de voornaamste is) ten gevolge van de invoering van de nieuwe kerkorde hebben plaatsgevonden, is de afsluiting van het oud-archief in 1951 wel verantwoord.

De periode voorafgaand aan de in bewaargeving is voor het archief niet al te gunstig geweest. Aan de hand van de inventaris van het kerkeraads-en diakoniearchief uit 1850, die tot 1940 is bijgehouden en door de kerkvisitatoren voorgezien is getekend, blijkt dat na 1940verschillende stukken zijn afgezworven, die wij slechts ten dele konden achterhalen. Voor wat het kerkvoogdij archief betreft geldt in mindere mate hetzelfde. Niet opgespoord konden worden: Ingekomen stukken bij de kerkeraad, 1900-1904, 1927-1945. Pak, inhoudende ingekomen akten van attestatie vanaf 1823. Registers van inkomsten en uitgaven van de diakonie, 1681-1700, 1700-1726, 1727-1744, 1745-1762, Notulen van de kerkvoogdij, 1869-1927. Verschillende akten betreffende de kerkegoederen, 19e eeuw.

De inbewaargeving door de kerkeraad en de kerkvoogdij geschiedde met instemming van de "Commissie voor de archieven van de Nederlandse Hervormde Kerk". Bij de inventarisatie van het archief hebben wij een dankbaar gebruikgemaakt van het "Schema voor de ordening en inventarisatie van de archieven van kerkeraden, colleges van diakenen, colleges van kerkvoogden en andere kerkelijke organen" opgesteld door deze commissie. De sekretaris van de commissie, Mr. J.H. de Vey Mestdagh te Wassenaar, danken wij bovendien voor zijn waardevolle aanwijzingen.

Inleiding bij de aanvulling van het archief van de diaconie